Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı (ORNL) araştırmacıları tarafından geliştirilen "Iceberg Endeksi" adlı yeni bir modelleme çalışması, yapay zekânın iş dünyasındaki etkisinin sanılandan çok daha derin olabileceğini gösterdi. Araştırmacılar, ABD işgücü piyasasının bir "dijital ikizini" oluşturarak yaptıkları simülasyonlarda, mevcut yapay zekâ teknolojilerinin şimdiden işgücünün %11,7'sinin yerini alabilecek "bilişsel ve idari" yetkinliğe sahip olduğunu belirledi.
Bu oran, ABD ekonomisinde yaklaşık 1,2 trilyon dolarlık bir maaş hacmine tekabül ediyor. Çalışmanın en dikkat çekici yanı, bu etkinin sadece teknoloji sektörüyle sınırlı kalmaması; finans, sağlık hizmetleri ve profesyonel ofis hizmetleri gibi "beyaz yakalı" olarak tabir edilen sektörlerin de büyük bir dönüşüm riski altında olması. Araştırmacılar, buzdağının görünen kısmında sadece teknoloji işten çıkarmalarının olduğunu, ancak suyun altında çok daha büyük bir yapısal değişimin beklediğini vurguluyor.
Iceberg Endeksi, 151 milyon işçiyi bireysel "ajanlar" olarak modelleyerek beceri, görev ve lokasyon bazında analizler yapıyor. Bu analiz, yapay zekânın sadece belirli işleri değil, karmaşık görev tanımlarını da yerine getirebildiğini gösteriyor. Uzmanlar, bu verilerin politika yapıcılar ve şirketler için bir erken uyarı sistemi niteliğinde olduğunu, işgücünün yeniden eğitimi ve adaptasyonu için şimdiden harekete geçilmesi gerektiğini belirtiyor.
Araştırma, yaygın teknoloji sektörü işten çıkarmalarının sadece başlangıç olduğunu ortaya koyuyor. İnsan kaynakları, lojistik, finans ve idari alanlardaki birçok pozisyonun otomasyon riski altında olduğu belirtiliyor. Iceberg Endeksi, hangi işlerin ne zaman yer değiştireceğini tam olarak söylemese de, birçok uzman ve sektör liderinin uyarıda bulunduğu gerçeği net bir şekilde gösteriyor: Yapay zekâ, beyaz yakalı birçok çalışanı geride bırakacak.
Model, aynı zamanda politika yapıcılar tarafından geleceği planlamak ve toplum üzerindeki riskleri azaltmak için aktif olarak kullanılıyor. MIT ve ORNL, Tennessee, Kuzey Carolina ve Utah eyaletleriyle ortaklık kurarak, bu eyaletlerin işgücü verilerini kullanarak endeksi oluşturdu. Şimdi bu üç eyalet, farklı politikaların sahada nasıl sonuçlanacağını görmek için endeksi planlama amaçlı kullanıyor.
Iceberg Endeksi, hükümetlerin belirli bir politikanın işgücünü nasıl etkileyeceğini, zaman ve kaynak ayırmadan önce kontrol etmesine yardımcı oluyor. Bu sayede, etkisiz politikalar için vergi mükelleflerinin parasının israf edilmesi azaltılıyor ve işgücü ile genel nüfusun yapay zekâ destekli bir geleceğe hazır olması sağlanıyor.
