Son yıllarda yapay zekâ (YZ), yeni teknolojik devrimlerin baş kahramanı olarak sahnede. Chatbot'lar metin yazıyor, modeller hastalık teşhis ediyor, tasarım üretiyor, kod yazıyor, videolar oluşturuyor. Teknoloji dünyası, tıpkı 90'larda internetin hayatımıza girdiği dönemlerde olduğu gibi büyük bir heyecan içinde. Peki sorulması gereken kritik soru şu: Yapay zekâ da 90'ların internet balonu gibi bir "dot-com çöküşü" yaşayacak mı?
90'larda internet girişimleri, henüz iş modeli tam gelişmeden milyarlarca dolar yatırım aldı. "Online olma" fikri, şirketleri gerçek gelirden daha fazla şişirdi; Pets.com'dan Webvan'a sayısız örnek tarihe çakılmış roketler gibi geçti. Bugün yapay zekâ alanında da benzer işaretleri görmek mümkün: Herkes "AI startup" kuruyor, şirket değerlemeleri göksel hızla artıyor, "her şey yapay zekâ ile çözülecek" iddiası sosyal medyadan yatırım platformlarına kadar yankılanıyor. Hatta "AI yapıyorsan zaten değerlenirsin" dönemi yaşanıyor. Bu açıdan bakıldığında evet, belirli bir şişkinlik var.
Ancak bu hikâye tek yönlü değil. 90'lardaki internet balonundan farklı olarak, bugün yapay zekâ şimdiden gerçek kullanım alanlarına sahip: tedarik zinciri optimizasyonundan tıbbi görüntülemeye, oyun geliştirmeden üretim süreçlerine, içerik üretiminden eğitim sistemlerine kadar. 90'ların interneti "geleceği vaad ediyordu", YZ ise şu an aktif olarak ekonomiyi dönüştürüyor. Ayrıca bireysel kullanıcılar bile günlük yaşamlarında YZ araçlarını kullanıyor; örneğin kişisel asistanlar, kod yardımcıları, metin düzenleyiciler ve içerik üretim araçları artık sıradan. Kısacası YZ sadece bir fikir değil, çalışan bir ekosistem.
Bu nedenle yapay zekâ balon mu? Evet, bir "şişkinlik" kısmı var: fazla yatırım, aşırı beklenti, hızlı yükselen fakat henüz gelir yaratamayan girişimler… Ama aynı zamanda internet balonundan çıkan Google, Amazon, eBay gibi devlerin benzeri bu süreçten de doğacak. YZ balonu patlarsa, yok olan hayallerin yanında gerçek iş üreten modeller ayakta kalacak. Şu an yaşanan belki de "balon" değil; daha çok bir filtreleme sürecinin başlangıcı. Kazananlar veri ve inovasyonla büyüyecek; gerisi tarihe karışacak.
